هایپوترمی چیست؟
هایپوترمی، یا کاهش دمای بدن، به وضعیتی گفته میشود که دمای مرکزی بدن به زیر 35 درجه سانتیگراد کاهش مییابد. این حالت معمولاً به دلیل قرار گرفتن طولانیمدت در معرض سرما و یا عدم توانایی بدن در تولید گرمای کافی برای حفظ دمای طبیعی آن اتفاق میافتد. هایپوترمی میتواند منجر به اختلالات جدی در عملکرد سیستمهای حیاتی بدن مانند قلب، مغز و سیستم عصبی شود.
در این شرایط، بدن قادر به مقابله با سرما بهطور مؤثر نیست و عملکرد طبیعی ارگانها مختل میشود. پیشگیری و درمان سریع هایپوترمی بسیار حائز اهمیت است، زیرا در صورت عدم درمان بهموقع، میتواند به مرگ یا آسیبهای دائمی منجر شود.
در واقع هایپوترمی (فرود دمایی) یک حالت اورژانسی برای سلامت فردی است که در هنگام کاهش دمای هسته مرکزی بدن از 37 درجه ( 98.6 فارنهایت) به زیر 35 درجه ( 95 فارنهایت ) رخ میدهد.
کاهش دمای بدن تا 32 درجه یا کم تر با احتمال مرگ فرد همراه است. هایپوترمی با قرار گرفتن طولانی مدت در دمای زیر 10 درجه ، یا در اثر قرار گرفتن بلند مدت در آب سرد با دمای کمتر از 20 درجه پدید آید.
لازم به ذکر است این حالت تنها در موقعیت و سوانح های طبیعی بوجود نمی اید، درصد بالایی از افراد در موقعیت های پزشکی و در طی عمل های جراحی همراه با بیهوشی(هایپوترمی تحت بیهوشی) طولانی مدت دچار عارضه لرز بعد از عمل جراحی می شوند و در صورت درمان نشدن ، می تواند منجر به از کار افتادن کامل سیستم حیاتی بدن (قلبی و تنفسی) و در نهایت مرگ فرد شود.
نورموترمی چیست؟
بدن انسان علی رغم اختلاف زیاد دما در خارج از بدن، به گونه ای تنظیم شده است تا در یک بازه دمایی مشخص در داخل بدن کار کند این بازه دمایی مشخص که در محدوه 36.5 تا 37.5 دمای هسته بدن نامیده می شود. بدن با متعادل سازی تولید گرما وحرارت و از دست دادن آن، دمای هسته بدن را ثابت نگه می دارد.
خارج از این بازه دمایی معمولاً مکانیسم های تنظیم کننده حرارت فعال می شوند.بدن به طور هوشمندانه مکانیسم های متفاوتی را برای پاسخ گویی به فرایند کاهش دما و حفظ دمای هسته بدن انتخاب می کند، به طور مثال تنظیم اندازه رگ های خونی کوچک و لرزیدن .
به تعادل دمایی هسته مرکزی بدن نورموترمی گفته می شود و به معنای normal temperature می باشد.
تفاوت هایپوترمی و نورموترمی چیست؟
همانطور که پیش تر گفتیم هایپوترمی به کاهش شدید دمای هسته بدن گفته میشود. تفاوت هایپوترمی و نورموترمی دمای پایین بدن در حالت هایپوترمی نسبت به دمای نرمال بدن در حالت نورموترمی می باشد.
هیپوتالاموس با تنظیم حرارت از طریق:
- افزایش صرفه جویی در گرما (انقباض عروقی و رفتارهای محیطی).
- تولید گرما (لرزیدن و افزایش سطح تیروکسین و اپی نفرین).
- تغییرات سیستم عصبی مرکزی (لرز)
تا حدودی این روند را مختل می کند. این دسته از عکس العمل ها درسالمندان، كودكان و افراد با سطح ایمنی پایین کم رنگ تر است از این جهت در ابتلا به هایپوترمی مستعد تر هستند.
فرق سرمازدگی و هایپوترمی چیست؟
دروضعیت استراحت، انسان 40-60Kcal گرما در هر متر مربع از سطح بدن از روش متابولیسم سلولی تولید می کند، که قابل توجه ترین میزان را در کبد و قلب دارد. تولید گرما با انقباض عضله و لرزیدن افزایش می یابد. مکانیسم های پایداری گرما ممکن است در برابر سرماخوردگی زیاد شوند و دمای هسته بدن می تواند پس از خستگی یا پایین آمدن سطح گلیکوژن کاهش یابد.
هایپوترمی منجر به کاهش دپلاریزاسیون سلولهای ضربان ساز قلب و سبب برادی کاردی شود (کند شدن ضربان قلب نسبت به حالت نرمال). آریتمی دهلیزی و بطنی می تواند ناشی از اثرات هایپوترمی (hypothermia) باشد.
وقتی بدن تحت تأثیر سرما قرار گیرد، ممکن است درانجام عمل هایی ساده ای چون فکر کردن، صحبت کردن و یا انجام عمل های حرکتی مشکل داشته باشند و این روند با سرعتی که دارد فرصت متوجه شدن را به فرد نمیدهد وحتی فرد قادر به درخواست کمک نیز نخواهد بود.
منظور از دمای هسته بدن چیست و چگونه تنظیم می شود ؟
بدن انسان علی رغم اختلاف زیاد دما در خارج از بدن، به گونه ای تنظیم شده است تا در یک بازه دمایی مشخص در داخل بدن کار کند این بازه دمایی مشخص که در محدوه 36.5 تا 37.5 دمای هسته بدن نامیده می شود. بدن با متعادل سازی تولید گرما وحرارت و از دست دادن آن، دمای هسته بدن را ثابت نگه می دارد.
خارج ازاین بازه دمایی معمولاً مکانیسم های تنظیم کننده حرارت فعال می شوند.بدن به طور هوشمندانه مکانیسم های متفاوتی را برای پاسخ گویی به فرایند کاهش دما و حفظ دمای هسته بدن انتخاب می کند، به طور مثال تنظیم اندازه رگ های خونی کوچک و لرزیدن .
بیشتر بخوانید : وارمر سرم
علائم هایپوترمی چیست؟
هایپوترمی یا کاهش دمای غیرطبیعی بدن زمانی رخ میدهد که دمای مرکزی بدن به کمتر از ۳۵ درجه سانتیگراد برسد. علائم اولیه شامل لرز شدید، رنگپریدگی، بیحسی اندامها و کاهش هماهنگی حرکتی است. با پیشرفت وضعیت، فرد ممکن است دچار گیجی، گفتار نامفهوم، ضعف شدید و کاهش هوشیاری شود. در مراحل حاد، نبض و تنفس کند شده و در صورت عدم درمان، میتواند منجر به بیهوشی و ایست قلبی شود. تشخیص و درمان سریع، از جمله گرم کردن تدریجی بدن، برای جلوگیری از عوارض جدی ضروری است.
بارزترین علائم هیپوترمی عبارتند از:
- لرز شدید شخص
- آهسته شدن روند تنفس
- اختلال در گفتار
- اختلال در عملکرد حرکتی
- سرگیجه و حس خوب آلودگی
- آهسته شدن ضربان قلب
- سیاه شدن پوست
- فردی که دارای خستگی مفرط، نبض کند و یا بیهوش است نیز ممکن است دچار هیپوترمی شده باشد.
- حرکات سخت و تند عضلات
نرخ مرگ و میر ناشی از هایپوترمی در بین زنان و مردان تقریبا یکسان است اما به دلیل مواجه بیشتر مردان در شرایط هایپوترمی، در حدود 65% این آمار را مردها تشکیل میدهند.
هایپوترمی در نوزادان
دمای نرمال بدن نوزاد (به ویژه در ۳ ماه اول زندگی) معمولاً در حدود 36.5 تا 37.5 درجه سانتیگراد (97.7 تا 99.5 درجه فارنهایت) است، مشابه دمای نرمال بزرگسالان. اما در نوزادان ممکن است دمای بدن کمی نوسان داشته باشد و نسبت به شرایط محیطی یا وضعیت فعالیت نوزاد تغییر کند.
همچنین، نوزادان نسبت به تغییرات دمایی حساستر هستند و باید مراقب دمای بدن آنها بود، زیرا سیستم تنظیم دمای بدن آنها هنوز به طور کامل تکامل نیافته است. به همین دلیل نوزادان بسیار سریع تر از بزرگسالان در معرض هایپوترمی قرار دارند و باید دمای بدن آنها حین عمل های جراحی و بی هوشی نیز به صورت مدوام ثابت نگه داشته شود تا دچار هیپوترمی نشوند. دستگاه گرمکن بدن بیمار میتواند دستگاه مناسبی برای کاهش ریسک هیپوترمیا باشد.
هیپوترمی در سالمندان
در سالمندان، دمای نرمال بدن میتواند کمی پایینتر از محدوده معمولی افراد جوان باشد. معمولاً دمای نرمال بدن در سالمندان در حدود 36.2 تا 36.8 درجه سانتیگراد (97.2 تا 98.2 درجه فارنهایت) قرار دارد. سالمندان ممکن است به دلایل مختلف مانند کاهش توانایی بدن در تنظیم دما، تغییرات در سوختوساز بدن، یا بیماریهای مزمن، بیشتر در معرض خطر هایپوترمی قرار داشته باشند. به همین دلیل، حفظ دمای مناسب و نظارت بر آن در این گروه سنی اهمیت ویژهای دارد.
همچنین در سالمندان حین عمل های جراحی و بی هوشی به دلیل کاهش سوخت و ساز بدن و ضعف بدنی سرمازدگی یا هایپوترمی بسیار شایع می باشد از این رو گرم کردن این بیماران بسیار مهم است. هایپوترمی باعث کند شدن روند ریکاوری این بیماران میشود و هزینه های زیادی برای بیماران خواهد داشت از این رو استفاده از دستگاه های گرم کننده بیمار فواید بسیاری در این بیماران دارد.
عوامل تشدید کننده هایپوترمی چیست؟
اثر سن بر هایپوترمی
همانطور که در بالاتر توضیح داده شد افراد مسن (افراد بالای 75 سال)و نوزادان و کودکان خردسال تونایی کمتر در تنظیم دمای هسته بدن خود دارند از این رو باید در مواجه با هوای سرد پوشش بیشتری را در نظر بگیرند. احتمال دچار شدن این افراد حتی در تابستان هم وجود دارد.
بیماری های اختلال عصبی در هایپوترمی
افراد دچار بیمای های اختلال عصبی به علت نداشتن درک درستی از دمای خارجی بدن و اختلال در حس کردن سرما در پوشیدن لباس مناسب و محافظت از بدن خودداری کرده و دچار هایپوترمی (hypothermia) خاموش می شوند.
استفاده از نوشیدنی های الکلی و مواد مخدر
مصرف نوشیدنی های الکلی و مواد مخدر باعث انبساط (گشاد شدن)عروق خونی شده و سرعت از دست دادن گرما را افزایش میدهد این در حالی است که این مکانیزم حس گرمای کاذب به فرد القا می کند.
دیگر موارد تشدید کننده هایپوترمی:
· کم کاری تیروئید
· آرتریت (التهاب مفصل)
· کم آبی بدن
· دیابت
· سکته مغزی
· آسیب های نخاعی
· سوختگی
· سوء تغذیه
هر نوع بیماری که باعث کاهش ایمنی بدن و ایجاد اختلال در سیستم عصبی شود می تواند تشدید کننده هایپوترمی باشد.
در مواجه با فرد دچار شده به هایپوترمی چه اقداماتی باید صورت بگیرد؟
· انتفال فرد به مکان گرم تر
· استفاده سریع از دستگاه گرمکن بیمار
· ایجاد پوشش گرم برای فرد با پتو و …
· نوشیدنی گرم بدون کافئین به فرد بدهید (به فرد نیمه هوشیار یا بیهوش مایعات نباید داده شود)
· درآوردن لباس های خیس فرد
· خودداری از ماساژ دادن فرد (هر گونه حرکت شدید یا بیش از حد ممکن است باعث ایست قلبی شود)
· استفاده از کمپرس های آب گرم ( نه داغ) در ناحیه بازو و ران قرار نگیرد.
· محافظت از فرد در برابر باد.
عوارض هایپوترمی چیست؟
انجام مراقبت های پزشکی فوری برای جلوگیری از عوارض جانبی هایپوترمی حیاتی هستند.هر چه این وقفه طولانی تر باشد عوارض بیشتری را در بر میگیرد این دسته از عوارض شامل:
- سرمازدگی یا مرگ بافت
- آسیب رگ های خونی و اعصاب
- قانقاریا (سیاه مردگی)، تخریب بافت
- تخریب رگ های خونی و اعصاب
همچنین باید در نظر بگیرید که فقط با پوشیدن لباس گرم، نمی شود از هایپوترمی جلوگیری کرد، زیرا یکی از موقعیت های ابتلا به هایپوترمی در اتاق عمل و تحت بیهوشی است. رژیم غذایی مناسب، آبرسانی و سازگاری بدن با دمای پایین محیط، بسیار حائذ اهمیت تر از استفاده از لباس گرم و تجهیزات پیشرفته است.
افرادی که احتمال میدهند در این شرایط قرار گیرند مانند دریانوردان و دره نوردان ضروری است که حتما رژیم غذایی خاصی را در نظر بگیرند (غذا با قندهای ساده و مایعات گرم کافی).
جلوگیری از هیپوترمی با گرمکن های بیمار
شرکت آنهوما بهعنوان یکی از پیشگامان در طراحی و تولید تجهیزات پزشکی، دستگاههای گرمکن بیمار با کیفیت بالا را ارائه میدهد که برای جلوگیری از هیپوترمی در بیماران طراحی شدهاند. این دستگاهها با استفاده از فناوریهای پیشرفته، دمای بدن بیمار را در محدوده طبیعی حفظ میکنند و از عوارض ناشی از افت دما جلوگیری مینمایند.
بیشتر بخوانید: بهترین برند های گرم کن بیمار در جهان
ویژگیهای برجسته دستگاه گرمکننده بیمار آنهوما:
-
کنترل دقیق دما: این دستگاهها امکان تنظیم دمای دقیق را فراهم میکنند تا دمای بدن بیمار در محدوده مطلوب باقی بماند.
-
طراحی سبک و قابل حمل: دستگاههای گرمکننده آنهوما با طراحی سبک و جمعوجور، استفاده و جابجایی آسان را برای کادر درمانی فراهم میکنند.
-
ایمنی بالا: مجهز به سیستمهای نظارت بر ایمنی داخلی و نشانگر وضعیت فیلتر، که از عملکرد مطمئن دستگاه اطمینان حاصل میکند.
-
سازگاری با محیطهای درمانی: پایه های چرخدار این گرم کن بیمار، این دستگاهها را برای استفاده در بخشهای مختلف بیمارستانی مناسب میسازد.
استفاده از دستگاه گرمکن بیمار آنهوما نه تنها به بهبود راحتی و سلامت بیماران کمک میکند، بلکه با کاهش خطرات مرتبط با هیپوترمی، به تسریع در روند بهبودی و کاهش عوارض پس از جراحی نیز مؤثر است.