8 روش موثر در جلوگیری از زخم بستر در خانه

8 روش موثر در جلوگیری از زخم بستر در خانه

جلوگیری از زخم بستر در خانه ضروری است، زیرا این مشکل می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیری برای بیمار و خانواده او به همراه داشته باشد. زخم بستر فقط یک آسیب سطحی نیست؛ اگر به آن توجه نشود، می‌تواند منجر به عفونت‌های شدید، نکروز بافتی و حتی مشکلات سیستمیک شود که درمان آن‌ها هزینه‌بر و زمان‌بر خواهد بود.

بیمارانی که دچار زخم بستر می‌شوند، درد زیادی را تحمل می‌کنند و این موضوع کیفیت زندگی آن‌ها را به شدت کاهش می‌دهد. در برخی موارد، این زخم‌ها می‌توانند آن‌قدر پیشرفت کنند که حتی استخوان و عضلات را درگیر کنند، که این وضعیت نیاز به مراقبت‌های پزشکی جدی و حتی بستری شدن در بیمارستان دارد.

علاوه بر مشکلات جسمی، زخم بستر تأثیرات روحی و روانی منفی نیز دارد. بیمارانی که به دلیل این زخم‌ها محدودتر می‌شوند، احساس ناتوانی و افسردگی بیشتری پیدا می‌کنند. همچنین، خانواده و مراقبان بیمار نیز تحت فشار روانی و عاطفی قرار می‌گیرند، زیرا مراقبت از یک فرد مبتلا به زخم بستر نیازمند صرف زمان و انرژی زیادی است.

از نظر اقتصادی نیز، جلوگیری از زخم بستر در خانه بسیار منطقی‌تر از درمان آن است. هزینه‌های درمان زخم بستر شامل دارو، پانسمان‌های تخصصی، ویزیت پزشک و در موارد شدید، بستری شدن در بیمارستان می‌شود. اما با پیشگیری، می‌توان از این هزینه‌ها جلوگیری کرده و سلامت بیمار را حفظ کرد.

پس جلوگیری از زخم بستر در خانه فقط یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت است که به حفظ سلامت، بهبود کیفیت زندگی بیمار و کاهش فشارهای مالی و روحی کمک می‌کند.

بیشتر بخوانید: مراحل زخم های فشاری و زخم بستر

1. افراد تحت مراقبت را به حرکت درآورید

فعالیت بدنی، تحرک و جابجایی منظم، نقشی کلیدی در بهبود گردش خون و جلوگیری از زخم بستر ایفا می‌کنند. همان‌طور که در بسیاری از مطالعات پزشکی اشاره شده است، خون‌رسانی مناسب به بافت‌های بدن، از آسیب‌های ناشی از فشار طولانی‌مدت جلوگیری کرده و سلامت پوست را حفظ می‌کند. اما جلوگیری از زخم بستر صرفاً به خروج از رختخواب و نشستن روی ویلچر محدود نمی‌شود؛ بلکه نیازمند برنامه‌ای منظم برای تغییر وضعیت بدن و کاهش فشار وارده بر نقاط حساس است.

چرا تغییر وضعیت مداوم ضروری است؟

افرادی که زمان زیادی را روی ویلچر می‌گذرانند، به‌ویژه سالمندان یا افراد کم‌توان، در معرض خطر بالای زخم‌های فشاری در نواحی استخوانی مانند دنبالچه، لگن، شانه‌ها و پاشنه‌ها هستند. نشستن در یک وضعیت ثابت برای مدت طولانی می‌تواند باعث اختلال در جریان خون این نواحی شده و زمینه‌ساز زخم‌های دردناک و مقاوم به درمان شود. بنابراین، اطمینان از اینکه افراد تحت مراقبت، تغییر وضعیت و تحرک کافی دارند، امری حیاتی است.

✅ استفاده از تجهیزات کمکی مناسب

• تشک‌های مواج و صندلی‌های بادی فشار وارده بر بدن را کاهش داده و به توزیع یکنواخت وزن کمک می‌کنند.
• بالشتک‌های مخصوص نشیمن می‌توانند فشار روی استخوان‌های لگن و دنبالچه را کم کنند.

✅ تغییر مداوم وضعیت بدن

• جابجایی منظم افراد سالمند و پرهیز از قرار گرفتن در یک وضعیت برای مدت طولانی، یک اصل کلیدی در جلوگیری از زخم بستر است.
• برای افراد روی ویلچر، جابجایی وزن از یک سمت به سمت دیگر هر ۱۵ تا ۳۰ دقیقه توصیه می‌شود.

✅ حرکات کششی و تقویتی

• حتی افرادی که قادر به حرکت مستقل نیستند، می‌توانند با کمک مراقبان، تمرینات کششی ملایم انجام دهند تا گردش خون در عضلات و پوست بهبود یابد.

✅ استفاده از روش‌های ماساژ و تحریک جریان خون

• ماساژ ملایم در نواحی مستعد زخم، همراه با استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده، می‌تواند به بهبود خون‌رسانی و جلوگیری از خشکی و شکنندگی پوست کمک کند.

✅ توجه به نشستن و دراز کشیدن صحیح

• اطمینان حاصل کنید که افراد سالمند در یک وضعیت ثابت برای ساعت‌های طولانی باقی نمی‌مانند. هنگام استراحت، تغییر موقعیت بدن هر دو ساعت یک‌بار ضروری است.

2. پوست را اغلب برای علائم ایجاد زخم بستر بررسی کنید

زخم‌ بستر می‌توانند در کمتر از چند ساعت شکل بگیرند، به همین دلیل نظارت مداوم بر وضعیت پوست افراد در معرض خطر، یک اقدام پیشگیرانه حیاتی محسوب می‌شود. مراقبان باید به‌طور مرتب پوست را برای مشاهده علائم اولیه زخم‌های فشاری ارزیابی کنند، زیرا شناسایی زودهنگام این علائم، می‌تواند از پیشرفت آسیب و بروز زخم‌های عمیق و مزمن جلوگیری کند.

تجربه عملی از ایجاد زخم فشاری – اهمیت توانایی درک درد و جابجایی

آیا تاکنون در طول یک رانندگی طولانی، احساس درد، قرمزی یا افزایش حساسیت در ناحیه نشیمنگاه خود را تجربه کرده‌اید؟ اگر چنین است، شما احتمالاً زخم فشاری مرحله اول را تجربه کرده‌اید. با این حال، توانایی شما در احساس ناراحتی و جابجایی به موقع از پیشرفت این زخم جلوگیری کرده است. اما افراد سالمند، به‌ویژه آن‌هایی که دارای محدودیت حرکتی هستند، ممکن است نتوانند این ناراحتی را تشخیص دهند یا موقعیت خود را به‌درستی تغییر دهند، که این موضوع خطر توسعه زخم‌های فشاری را افزایش می‌دهد.

نقش مراقبان در پایش، مستندسازی و جلوگیری از زخم بستر

در افرادی که قادر به جابجایی مستقل نیستند، نظارت دقیق و مستمر پوست توسط مراقبان ضروری است. بررسی پوست در حین انجام مراقبت‌های روزانه مانند نظافت پرینه، استحمام و سایر ارزیابی‌های بهداشتی، یکی از بهترین فرصت‌ها برای شناسایی علائم اولیه و جلوگیری از زخم بستر است.

✅ مواردی که باید هنگام بررسی پوست مورد توجه قرار گیرد:

• تغییر رنگ غیرعادی پوست (قرمزی در افراد با پوست روشن یا تغییر رنگ تیره در افراد با پوست تیره)
• افزایش گرما یا احساس سردی در ناحیه مشکوک
• حساسیت، تورم یا درد موضعی
• وجود تاول‌های سطحی یا زبری غیرمعمول پوست

3. از ملافه یا بالشت های مخصوص برای جلوگیری از زخم بستر

انتخاب تجهیزات مناسب برای کاهش فشار بر نواحی مستعد زخم‌های فشاری، یکی از مؤثرترین راهکارهای پیشگیری از این عارضه در افراد کم‌تحرک، سالمندان و بیماران بستری است. بسته به نیازهای فردی، انواع مختلفی از تخت‌های تخصصی، تشک‌های ضد زخم بستر، پدهای محافظ و بالشتک‌های طبی می‌توانند به بهبود راحتی بیمار و کاهش فشار وارده بر پوست کمک کنند. بررسی و انتخاب مناسب‌ترین گزینه‌ها بر اساس شرایط فیزیکی و میزان تحرک فرد، امری ضروری است.

معرفی تجهیزات تخصصی برای جلوگیری از زخم بستر

✅ تشک‌های مواج و بادی
تشک‌های مواج یا بادی با ایجاد جریان هوای متناوب و تغییر مستمر نقاط تماس بدن با سطح تخت، به توزیع یکنواخت فشار کمک می‌کنند. این تشک‌ها در دو نوع دینامیک و استاتیک عرضه می‌شوند که مدل‌های دینامیک با سیستم تنظیم خودکار فشار برای بیماران با محدودیت حرکتی شدید، گزینه‌ای ایده‌آل محسوب می‌شوند.

✅ بالشتک‌ها و پوزیشنرهای طبی
استفاده از بالشتک‌های طبی در نقاط حساس بدن می‌تواند فشار را کاهش داده و از ایجاد زخم جلوگیری کند. برخی از گزینه‌های تخصصی شامل:

• بالشتک‌های محافظ پاشنه: کاهش فشار در ناحیه پاشنه که یکی از شایع‌ترین نقاط آسیب‌پذیر در بیماران بستری است، به کمک بالشتک های محافظ پا امکان پذیر می باشد.
• بالش‌های بین زانویی: بالش های بین زانویی در جلوگیری از زخم بستر در کاهش اصطکاک و فشار بین زانوها در هنگام خوابیدن به پهلو نقش اساسی دارند.
• پوزیشنرهای مخصوص لگن و دنبالچه: طراحی شده برای کاهش فشار در نواحی پرخطر مانند استخوان دنبالچه و لگن، که به‌ویژه برای کاربران ویلچر مفید است.

✅ بالش‌های مموری فوم – راهکاری برای تنظیم وضعیت فیزیولوژیک بدن
بالش‌های مموری فوم با قالب‌گیری بر اساس فرم بدن، باعث توزیع یکنواخت وزن شده و نقاط تحت فشار را کاهش می‌دهند. این بالش‌ها علاوه بر تنظیم ارگونومیک وضعیت بدن، از روکش‌های ضد تعریق و آنتی‌باکتریال برخوردارند که از تحریک پوستی و بروز زخم جلوگیری می‌کند.

✅ تخت‌های تخصصی با قابلیت تغییر وضعیت
برخی از تخت‌های بیمارستانی مجهز به سیستم تنظیم وضعیت بیمار هستند که می‌توانند به کاهش فشار در نقاط حساس کمک کنند. با این حال، این تخت‌ها به‌تنهایی برای جلوگیری از زخم بستر کافی نیستند و ترکیب آن‌ها با پدهای ضد زخم بستر و سایر تجهیزات حمایتی، بیشترین تأثیر را خواهد داشت.

خرید محصولات ضد زخم بستر: محصولات زخم بستر

4. پوست را خشک و تمیز نگه دارید

بی‌اختیاری ادرار و مدفوع یکی از مهم‌ترین عوامل خطر در ایجاد زخم‌های فشاری، به‌ویژه در ناحیه پرینه است. تماس مداوم پوست با ترشحات بدن، به دلیل وجود اسیدها و آنزیم‌های مخرب، روند تخریب بافت را تسریع کرده و احتمال ایجاد آسیب‌های پوستی را افزایش می‌دهد. اگر این وضعیت با محدودیت حرکتی بیمار همراه شود، ریسک زخم‌های فشاری چندین برابر خواهد شد.

تشخیص زودهنگام علائم اولیه زخم ناشی از بی‌اختیاری

تغییر رنگ پوست و قرمزی مداوم در ناحیه پرینه، می‌تواند نشانه‌ای از زخم فشاری مرحله اول باشد. در این مرحله، پوست هنوز سالم است، اما اگر به‌موقع اقدام نشود، احتمال پیشرفت زخم و تخریب عمیق‌تر بافت وجود دارد.

اقدامات پیشگیرانه برای کاهش و جلوگیری از زخم بستر ناشی از بی اختیاری

✅ استفاده از کرم‌های محافظ و مانع پوستی
کرم‌ و پمادهای ضد زخم بسترحاوی زینک اکساید یا ترکیبات سیلیکونی بوده که یک لایه محافظتی روی پوست ایجاد کرده و از تماس مستقیم ادرار و مدفوع با سطح پوست جلوگیری می‌کنند. این کرم‌ها نه‌تنها به کاهش التهابات پوستی کمک می‌کنند، بلکه از ساییدگی و آسیب بیشتر جلوگیری خواهند کرد.

✅ توجه به تغییر موقعیت بیمار و تحرک مداوم
اگرچه استفاده از کرم‌های محافظ می‌تواند سطح پوست را تقویت کند، اما جایگزینی برای تغییر وضعیت مداوم بیمار نیست. برای جلوگیری از زخم بستر، باید بیمار را هر دو ساعت یک‌بار جابه‌جا کرد و از بالشتک‌های طبی یا تشک‌های مواج برای کاهش فشار در نواحی حساس استفاده نمود.

✅  حفظ بهداشت و خشکی پوست
بی‌اختیاری ادرار و مدفوع نیاز به مراقبت‌های بهداشتی مداوم دارد. باید از دستمال‌های مخصوص پاکسازی با pH متعادل و بدون الکل استفاده کرده و پوست را به‌دقت خشک کرد. استفاده از پوشک‌های جاذب با تهویه مناسب نیز می‌تواند رطوبت اضافه را کاهش دهد و از تحریک پوستی جلوگیری کند.

  5. فرد را تشویق کنید که رژیم غذایی سالمی داشته باشد

گردش خون مناسب، یکی از عوامل کلیدی در جلوگیری از زخم بستر است، زیرا خون اکسیژن و مواد مغذی حیاتی را به بافت‌ها می‌رساند و از تخریب پوست جلوگیری می‌کند. بر اساس گزارشات، تغذیه سالم و متعادل نقش مهمی در حفظ سلامت پوست و افزایش ترمیم زخم‌های فشاری دارد.

تأثیر تغذیه در بهبود و پیشگیری از زخم‌های بستر

✅ پروتئین: عامل اصلی ترمیم بافت‌ها
پروتئین نقش محوری در ترمیم زخم و بازسازی سلول‌های آسیب‌دیده دارد. مصرف منابع پروتئینی مانند گوشت بدون چربی، ماهی، تخم‌مرغ، لبنیات، حبوبات و مغزها به حفظ یکپارچگی پوست و جلوگیری از زخم‌های فشاری کمک می‌کند.

✅ اسیدهای چرب ضروری: تقویت سد دفاعی پوست
چربی‌های سالم مانند امگا-۳ و امگا-۶ موجود در ماهی‌های چرب، روغن زیتون، آووکادو و آجیل به تقویت انعطاف‌پذیری و استحکام پوست کمک کرده و روند التهاب و تخریب بافت‌ها را کاهش می‌دهند.

✅ ویتامین‌ها و مواد معدنی: تسریع فرآیند بهبود و جلوگیری از زخم بستر

• ویتامین C: آنتی‌اکسیدان قوی که به تولید کلاژن و ترمیم زخم‌ها کمک می‌کند. منابع غنی از این ویتامین شامل مرکبات، توت‌فرنگی، فلفل دلمه‌ای و سبزیجات برگ‌سبز هستند.
• روی (Zinc): ماده‌ای ضروری برای تقویت سیستم ایمنی و تولید سلول‌های پوستی جدید. می‌توان آن را در گوشت قرمز، تخمه کدو، عدس و غذاهای دریایی یافت.
• آهن: برای اکسیژن‌رسانی بهتر به سلول‌های پوست حیاتی است و در گوشت قرمز، اسفناج، حبوبات و تخم‌مرغ وجود دارد.

✅ آب: عامل کلیدی در حفظ سلامت پوست
هیدراته ماندن بدن، از خشکی و ترک‌خوردگی پوست جلوگیری کرده و جریان خون را بهبود می‌بخشد. حداقل ۸ لیوان آب در روز برای جلوگیری از کم‌آبی بدن توصیه می‌شود.

اهمیت تغذیه در بیماران مبتلا به دیابت و اختلالات متابولیک

افرادی که با بیماری‌هایی مانند دیابت زندگی می‌کنند، به دلیل اختلال در گردش خون و تأخیر در بهبود زخم‌ها، بیش از دیگران در معرض خطر زخم‌های فشاری قرار دارند. یک رژیم غذایی سالم نه تنها از ایجاد زخم‌های بستر جلوگیری می‌کند، بلکه به کنترل قند خون، کاهش التهاب و افزایش روند بهبود زخم کمک می‌کند.

6. بیماری های زمینه ایی را به طور موثر مدیریت کنید

بیماری‌های زمینه‌ای می‌توانند به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم بر افزایش خطر آسیب‌های فشاری یا همان زخم‌های بستر تأثیر بگذارند. طبق دستورالعمل‌های Healthline، هر گونه اختلال در عملکرد سیستم قلبی _ عروقی می‌تواند منجر به کاهش جریان خون به نواحی مختلف بدن شود که این خود زمینه‌ساز ایجاد زخم‌های فشاری خواهد بود. در چنین شرایطی، مراقبت و مدیریت مؤثر این بیماری‌ها به‌منظور جلوگیری از زخم بستر، بسیار حائز اهمیت است.

چگونه بیماری‌های قلبی و عروقی بر زخم‌های فشاری تأثیر می‌گذارند؟

وقتی که جریان خون به نواحی مختلف بدن کاهش می‌یابد، اکسیژن و مواد مغذی به بافت‌ها نمی‌رسد، و در نتیجه پوست و بافت‌های زیرین آسیب می‌بینند و زخم‌های فشاری به سرعت تشکیل می‌شوند. برای افرادی که از نارسایی قلبی رنج می‌برند، این مشکل شدیدتر است. مدیریت مایعات و نظارت دقیق بر وضعیت قلبی و عروقی این بیماران برای جلوگیری از زخم بستر بسیار ضروری است.

نکات مهم در مراقبت از بیماران مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای

1. نارسایی قلبی: در این افراد، گردش خون ضعیف می‌تواند به تجمع مایعات در بدن و کاهش جریان خون در نواحی حساس مانند پاشنه‌ها، لگن و کمر منجر شود. بنابراین، نظارت دقیق بر مصرف مایعات و جلوگیری از احتباس آب در بدن به‌ویژه برای کاهش فشار به پوست اهمیت دارد.

2. بیماری‌های کلیوی: افرادی که از بیماری‌های کلیوی رنج می‌برند، اغلب محدودیت‌هایی در مصرف مواد غذایی دارند که می‌تواند بر حالت تغذیه‌ای و سلامت پوست تأثیر بگذارد. در این موارد، تغذیه مناسب و مصرف مایعات به‌طور خاص باید مطابق با شرایط فردی تنظیم شود تا از بروز مشکلات پوستی و جلوگیری از زخم بستر موثر باشد.

3. تداخلات دارویی: بسیاری از داروها ممکن است بر عملکرد سیستم قلبی-عروقی تأثیر بگذارند و در نتیجه باعث کاهش جریان خون و ضعیف‌تر شدن گردش خون شوند. نظارت بر داروها و اطمینان از این که هیچ یک از داروها به عملکرد ضعیف سیستم گردش خون منجر نشوند، برای کاهش ریسک زخم‌های فشاری بسیار حیاتی است.

  7. ایجاد انگیزه برای جلوگیری از زخم بستر

افرادی که در بیمارستان بستری هستند و به دلایل مختلفی مانند محدودیت حرکتی، بیماری‌های زمینه‌ای یا کهولت سن در معرض خطر ایجاد زخم‌های فشاری قرار دارند، نیاز به مراقبت ویژه و برنامه‌های درمانی خاصی دارند. این برنامه‌ها شامل رژیم غذایی مناسب، استفاده از محصولات خاص پیشگیرانه (مانند تشک‌های مواج یا بالشتک‌های فشاری)، موقعیت‌دهی صحیح بدن و نظارت دائمی بر وضعیت سلامت پوست می‌شود.

  8. استفاده از دستگاه های کامپرشن تراپی

دستگاه فشرده‌سازی پنوماتیک یا کامپرشن تراپی یک تکنولوژی دیجیتال نوآورانه است که برای تسریع گردش خون و بهبود سلامت عمومی استفاده می‌شود. این دستگاه به طور خاص برای بیمارانی که در معرض خطر ایجاد زخم‌های فشاری قرار دارند، طراحی شده است.

این دستگاه از جوراب‌های باد شونده استفاده می‌کند که به راحتی دور پاهای بیمار بسته می‌شوند. این جوراب‌ها با باد شدن، فشار ملایمی را به پاها وارد می‌کنند. این فشرده‌سازی به صورت متناوب و با ریتم‌های تنظیم‌شده انجام می‌شود و به جریان خون در پاها کمک می‌کند.

چگونه کامپرشن تراپی به جلوگیری از زخم بستر کمک می‌کند؟

با تسریع گردش خون در نواحی حساس بدن، به ویژه در پاها، دستگاه فشرده‌سازی پنوماتیک می‌تواند به جلوگیری از زخم بستر کمک کند. فشرده‌سازی به گردش بهتر خون، کاهش تورم و بهبود اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها کمک کرده و به جلوگیری از اختلالات گردش خون که موجب بروز زخم‌های فشاری می‌شود، کمک می‌کند.

این روش باعث تقویت بازگشت خون به قلب و بهبود وضعیت سیکل خون‌رسانی به بدن، بخصوص در نواحی پایین‌تنه، می‌شود. این فرآیند به ویژه برای افرادی که در معرض خطر بالای ایجاد زخم‌های فشاری هستند، نظیر افرادی که در بستر بستری شده‌اند یا توانایی حرکت محدود دارند، مفید و موثر است.

مزایای استفاده از دستگاه فشرده‌سازی پنوماتیک یا کامپرشن تراپی

• تسریع گردش خون در پاها و دیگر نواحی بدن
• جلوگیری از زخم بستر از طریق کاهش فشار و بهبود تغذیه بافت‌ها
• کمک به کاهش تورم و درد در پاها
• راحتی و سادگی استفاده با تنظیم خودکار دستگاه
• استفاده ایمن بدون نیاز به مداخلات پیچیده پزشکی

این دستگاه با استفاده از فناوری پیشرفته خود، یک روش غیرتهاجمی و راحت برای مراقبت از بیمارانی است که در معرض خطر مشکلات گردش خون و زخم‌های فشاری قرار دارند.

خرید و قیمت محصولات ضد زخم بستر

برای جلوگیری از زخم بستر و مراقبت از سلامت پوست، استفاده از محصولات ضد زخم بستر بسیار مهم است. انواع مختلف این محصولات می‌توانند به بهبود گردش خون و جلوگیری از زخم بستر کمک کنند. اگر به دنبال خرید محصولات ضد زخم بستر با کیفیت و قیمت مناسب هستید، شرکت تجهیزات پزشکی آنهوما گزینه مناسبی برای شما است. این شرکت انواع مختلفی از محصولات مانند تشک‌های مواج، بالش‌های فشرده‌سازی پنوماتیک، پدهای محافظ و لوازم تخصصی دیگر را ارائه می‌دهد.

محصولات آنهوما به دلیل کیفیت عالی و قیمت‌های رقابتی، انتخابی مطمئن برای تمامی نیازها می‌باشند. برای خرید محصولات ضد زخم بستر از تجهیزات پزشکی آنهوما، به راحتی از وب‌سایت آن‌ها دیدن کرده و بهترین گزینه‌ها را انتخاب کنید. محصولات آنهوما بهترین مراقبت‌ها را برای شما فراهم می‌آورند.

منابع

https://www.relias.com/blog/7-steps-to-prevent-pressure-injuries

https://www.aorn.org/outpatient-surgery/article/2017-August-8-ways-to-prevent-pressure-ulcers

https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/coping/physically/skin-problems/pressure-sores/causes-and-prevention