زخم بستر مرحله 4، خطرناکترین نوع زخم فشاری است که تا عضلات، تاندونها و حتی استخوان گسترش مییابد. این زخمهای عمیق و نکروزه اغلب با عفونتهای شدید همراه هستند و در صورت عدم درمان، میتوانند به سپسیس و عوارض مرگبار منجر شوند. عکس زخم بستر مرحله 4 نشاندهنده شدت این آسیب و نیاز فوری به مراقبتهای پزشکی است. دیدن این تصاویر میتواند اهمیت پیشگیری، تشخیص و درمان بهموقع را برجسته کند. در ادامه، علل ایجاد این زخمها، نشانههای هشداردهنده و روشهای درمان مؤثر را بررسی خواهیم کرد. اگر به سلامت خود اهمیت میدهید، همراه ما باشید.
زخم بستر مرحله 4 چیست؟
زخم بستر مرحله 4، که بهعنوان شدیدترین نوع زخم بستر شناخته میشود، در نتیجه فشار طولانیمدت و مداوم بر پوست و بافتهای زیرین ایجاد میشود که به اختلال در جریان خون و کاهش اکسیژنرسانی به بافتها منجر میگردد. در این مرحله، آسیب بهطور قابل توجهی عمیقتر از لایههای اپیدرم و درم پیش میرود و به بافتهای عمقیتر مانند عضلات، تاندونها و گاهی اوقات استخوانها نفوذ میکند.
این نوع زخمها بهشدت دردناک و عمیق هستند و اغلب با بافتهای مرده (نکروزی) و فاسد همراه میباشند. این بافتهای نکروزه بهراحتی زمینه را برای رشد و تکثیر میکروارگانیسمها فراهم کرده و بهویژه عفونتهای شدید و خطرناک نظیر عفونتهای استخوانی (استئومیلیت) یا عفونتهای سیستمی میتوانند نتیجه مستقیم عدم درمان بهموقع و مناسب این زخمها باشند.
عکس زخم بستر مرحله 4
در زخم بستر مرحله ۴، علائم بالینی شامل زخمهای عمیق با لبههای بیقاعده است که بهطور معمول بافتهای نکروزه به رنگ سیاه یا قهوهای در آن مشاهده میشود. در برخی مواقع، تودههای زرد یا سبز رنگ از بافت مرده در این زخمها دیده میشود. این زخمها ممکن است در نواحی مختلف بدن به وجود بیایند، اما معمولاً در مناطقی مانند پاشنه پا، کمر، باسن و زانوها بیشتر مشاهده میشوند. برای درک بهتر، عکس زخم بستر مرحله ۴ میتواند نمای دقیقی از این آسیبها را نشان دهد. شکل زخم بستر در این مرحله بهصورت حفرههای عمیق با لبههای بیقاعده و بافتهای مرده است که اغلب نشانهای از عفونتهای جدی نیز در آن دیده میشود.
گسترش آسیب در زخم بستر مرحله ۴ به ساختارهای عمقی همچون عضلات، تاندونها و حتی استخوانها میتواند منجر به مشکلات فیزیکی شدیدی شود و عملکرد اندامهای تحت تأثیر را مختل کند. اگر زخم بستر مرحله ۴ بهدرستی درمان نشود، خطر بروز عفونتهای شدید مانند سپسیس (عفونت خون) وجود دارد که تهدیدی جدی برای حیات بیمار بهشمار میرود. برای درک دقیقتر از وضعیت این زخمها، عکس زخم بستر مرحله 4 میتواند به وضوح ویژگیهای آن شامل عمق و بافتهای مرده را نمایش دهد. مشاهده چنین تصاویری به افراد کمک میکند تا بهتر متوجه چگونگی شکلگیری این زخمها و خطرات ناشی از آنها شوند.
اگر به دنبال شناخت دقیقتر شکل زخم بستر مرحله 4 و جزئیات آن هستید، بررسی عکس زخم بستر مرحله ۴ میتواند به شما کمک کند تا تصویری واضحتر از این آسیبهای جدی بهدست آورید.
بیشتر بخوانید: عکس انواع زخم بستر
علائم زخم بستر مرحله 4
زخم بستر گرید 4، که بهعنوان شدیدترین نوع زخمهای فشاری شناخته میشود، بهدلیل فشار طولانیمدت بر پوست و بافتهای زیرین ایجاد میشود که جریان خون را مختل کرده و به تخریب عمیق بافتها منجر میگردد. در این مرحله، آسیب بهطور قابل توجهی عمیقتر از لایههای اپیدرم و درم پیش میرود و به بافتهای عمقیتر مانند عضلات، تاندونها و گاهی اوقات استخوانها نفوذ میکند.
-
زخم عمیق و گسترده: زخمها در این مرحله بهصورت حفرههای عمیق با لبههای بیقاعده ظاهر میشوند که بهدلیل تخریب بافتهای زیرین، ممکن است به عضلات و استخوانها نفوذ کنند.
-
تغییر رنگ پوست: پوست ناحیه آسیبدیده ممکن است تیره شده و به رنگ سیاه یا قهوهای درآید.
-
وجود بافت نکروزه: در ناحیه زخم، بافتهای مرده (نکروزه) به رنگ سیاه یا قهوهای مشاهده میشوند که نشاندهنده تخریب بافت است.
-
علائم عفونت: زخمهای مرحله ۴ ممکن است با علائم عفونت مانند ترشحات چرکی، بوی بد، گرمی و قرمزی اطراف زخم همراه باشند.
-
درد شدید: بیماران ممکن است درد شدیدی را در ناحیه زخم تجربه کنند که بهدلیل تخریب بافتها و احتمال عفونت است.
-
احتمال مشاهده استخوان یا تاندون: در برخی موارد، بهدلیل عمق زیاد زخم، ممکن است استخوانها یا تاندونها در ناحیه زخم قابل مشاهده باشند.
-
ترشحات بدبو: وجود ترشحات بدبو و چرکی از زخم میتواند نشاندهنده عفونت شدید باشد.
-
گرمی و قرمزی اطراف زخم: افزایش دمای پوست و قرمزی اطراف زخم میتواند نشانهای از التهاب و عفونت باشد.
-
تغییر در اندازه و عمق زخم: زخم ممکن است بهطور پیوسته گسترش یابد و عمق آن افزایش یابد که نشاندهنده پیشرفت آسیب است.
چه افرادی بیشتر در معرض زخم بستر گرید 4 قرار دارند؟
افرادی که در معرض ابتلا به زخم بستر گرید 4 هستند، به دلیل شرایط خاص فیزیولوژیک و پزشکی در معرض خطر قرار دارند. این افراد معمولاً توانایی حرکت و تغییر وضعیت بدنشان را از دست داده یا با مشکلات پزشکی خاصی مواجه هستند که سبب کاهش گردش خون و آسیب به پوست میشود. در اینجا، به طور تخصصیتری به گروههای مختلف افرادی که در معرض ابتلا به زخم بستر مرحله 4 قرار دارند، پرداختهایم:
1. بیماران بستری در بیمارستان
افرادی که به دلیل بیماریهای جدی یا جراحیهای طولانی در بیمارستان بستری هستند، به دلیل بیحرکتی و فشار مداوم بر برخی نواحی بدن، مانند پاشنهها و پشت، در معرض زخم بستر مرحله 4 هستند. فشار طولانیمدت میتواند باعث آسیب شدید به پوست و بافتهای زیرین شود که در نهایت به زخم بستر مرحله 4 منتهی میشود. برای درک بهتر، مشاهده عکس زخم بستر مرحله 4 میتواند کمک کند تا شدت آسیبهای این نوع زخم بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
2. افراد ناتوان حرکتی
افراد مبتلا به اختلالات حرکتی مانند ضایعات نخاعی یا فلج ممکن است نتوانند به درستی موقعیت بدن خود را تغییر دهند. این عدم توانایی در حرکت و بیتحرکی طولانیمدت، موجب فشار مداوم بر روی پوست میشود که در نهایت ممکن است به زخم بستر مرحله 4 منتهی گردد. این زخمها میتوانند به شدت عمیق شده و آسیبهای جدی به بافتها، حتی استخوانها وارد کنند.
3. افراد با بیماریهای مزمن
- دیابت: دیابت باعث کاهش جریان خون و آسیب به اعصاب محیطی میشود. این مشکل موجب میشود که پوست نتواند به درستی ترمیم شود و زخمها بدتر شوند، در نتیجه احتمال بروز زخم بستر مرحله 4 افزایش مییابد.
- نارسایی قلبی: کاهش توان پمپاژ خون توسط قلب باعث میشود که اکسیژن به بافتها نرسد، و پوست بیشتر در معرض آسیب و زخمهای عمیق قرار میگیرد.
- بیماریهای مزمن تنفسی: بیماریهایی مانند COPD میتوانند به کاهش اکسیژنرسانی به پوست منجر شوند و فرآیند ترمیم را کند کنند که در نتیجه خطر ابتلا به زخم بستر مرحله 4 افزایش مییابد.
4. افراد دارای اختلالات عصبی
افرادی که دچار اختلالات عصبی مانند سکته مغزی، ضایعات نخاعی، پارکینسون یا اسکلروز چندگانه هستند، معمولاً به دلیل کاهش حس یا ناتوانی در حرکت، نمیتوانند به درستی فشار وارد شده بر پوست خود را احساس کنند. این کاهش حس و توانایی حرکتی، آنها را مستعد زخم بستر مرحله 4 میکند. چنین زخمهایی میتوانند به عمق بافتها نفوذ کرده و آسیبهای جدی ایجاد کنند.
5. افراد چاق یا دارای اضافه وزن زیاد
چاقی مفرط میتواند فشار بیشتری را بر پوست و بافتهای زیرین وارد کند. این فشار زیاد باعث کاهش گردش خون و آسیب به پوست میشود، و ممکن است به زخم بستر مرحله 4 منجر گردد. در افرادی که به دلیل اضافه وزن نمیتوانند به راحتی موقعیت بدن خود را تغییر دهند، احتمال بروز زخمهای عمیقتر بیشتر است.
6. افرادی که تغذیه نامناسب دارند
کمبود مواد مغذی مانند پروتئین، ویتامین C و ویتامین A میتواند به کاهش قدرت ترمیم پوست منجر شود. این افراد بیشتر مستعد ابتلا به زخم بستر مرحله 4 هستند، زیرا قدرت ترمیم بافتها کاهش یافته و زخمها به راحتی به مرحلههای جدیتر میرسند.
آیا زخم بستر مرحله 4 بهبود می یابد؟
بله، زخم بستر مرحله 4 میتواند بهبود یابد، اما بهبودی آن به چندین عامل بستگی دارد. تحقیقات نشان دادهاند که حدود 30 درصد از زخمهای بستر مرحله 4 در عرض شش ماه با درمان مناسب بهبود مییابند. با این حال، برای برخی دیگر، فرآیند درمان ممکن است به زمان بیشتری نیاز داشته باشد و ممکن است زخم به طور کامل بهبود نیابد.
برای درمان این نوع زخم، پزشک باید وضعیت زخم را به دقت بررسی کرده و راهکارهای لازم را برای بهبود آن ارائه دهد. درمان معمولاً شامل استفاده از آنتیبیوتیکها برای پیشگیری یا درمان عفونتها و روشهایی مانند دبریدمان است، که در آن بافت مرده از زخم حذف میشود تا فرآیند بهبودی تسریع یابد. در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به پیوند پوست باشد، که در آن پوست سالم از ناحیه دیگری گرفته شده و روی زخم قرار میگیرد.
در صورتی که زخم دچار عفونت شود، ممکن است روند بهبودی به شدت کند شود. در این موارد، پزشک ابتدا باید عفونت را درمان کرده و به مشکلات ثانویهای که میتواند روند درمان را به تاخیر اندازد، رسیدگی کند.
روش های پیشگیری از زخم بستر مرحله 4
پیشگیری از زخم بستر مرحله 4 بسیار مهم است، زیرا این زخمها نه تنها دردناک و ناخوشایند هستند، بلکه درمان آنها دشوار و زمانبر است. در اینجا به روشهای مؤثر برای پیشگیری از زخم بستر مرحله 4 اشاره میکنیم:
1. مدیریت فشار با استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته
استفاده از تشکهای ضد فشار با فومهای هوشمند یا سیستمهای هواپیچ میتواند فشار را به طور یکنواخت توزیع کرده و از آسیب به پوست و بافتها جلوگیری کند.
2. تغییر موقعیت بدن به شیوهای علمی
تغییر وضعیت بدن هر ۲ ساعت یکبار و استفاده از تکنیکهایی مانند تکنیک ۳۰ درجه برای کاهش فشار در نواحی حساس بدن، مهم است.
3. مراقبت دقیق از پوست
حفظ پوست تمیز و خشک و استفاده از صابونهای غیرقلیایی و نرمکنندهها برای جلوگیری از خشکی و تحریک پوست ضروری است.
4. مراقبت تغذیهای و بهبود وضعیت فیزیکی
رژیم غذایی غنی از پروتئین، ویتامینها (خصوصاً C و A) و مواد معدنی میتواند به بهبود سلامت پوست و ترمیم بافتها کمک کند.
5. مراقبتهای اختصاصی برای نواحی حساس
استفاده از پدهای فومدار، بالشهای شیبدار یا پوششهای محافظ برای نواحی حساس مانند پاشنهها، باسن و پشت سر، به پیشگیری از زخم بستر کمک میکند.
6. آگاهی و آموزش پرستاران و مراقبین
آموزش پرستاران برای شناسایی علائم اولیه آسیب پوستی و روشهای پیشگیری از زخم بستر، نقش حیاتی در کاهش خطر دارد.
7. بررسی دقیق وضعیت گردش خون و علائم ایسکمی
مدیریت بیماریهای مزمن، مانند دیابت و نارسایی قلبی، و استفاده از تجهیزات فشاری میتواند بهبود گردش خون و کاهش خطر زخم بستر را تضمین کند.
8. پایش و ارزیابی مداوم پوست
بازبینی مرتب پوست و شناسایی زخمهای اولیه به پیشگیری از پیشرفت به زخمهای شدیدتر کمک میکند.
9. استفاده از درمانهای نوین مانند درمانهای سلولی
درمانهای سلولی و پیوند پوست از بافت خود بیمار میتواند در درمان زخمهای پیچیده و پیشرفته مؤثر باشد.
سخن پایانی
زخم بستر مرحله 4 یکی از جدیترین مشکلاتی است که نیاز به مراقبت دقیق و درمان تخصصی دارد. با رعایت نکات پیشگیری، میتوان از بروز این زخمها جلوگیری کرد، اما اگر با چنین زخمی مواجه شدید، استفاده از محصولات ضد زخم بستر میتواند روند درمان را تسریع کند. شما میتوانید از محصولات تخصصی ضد زخم بستر انهوما استفاده کنید تا به بهبود زخم و کاهش درد کمک کنید. مراقب سلامت پوست خود باشید و اجازه ندهید زخمهای فشاری زندگی شما یا عزیزانتان را تحت تأثیر قرار دهند!
منبع:
https://www.nursinghomeabusecenter.com/nursing-home-injuries/bedsores/stages/stage-4/