زخم بستر درجه ۳ یکی از مشکلات جدی در بیماران بی‌تحرک است که در صورت عدم مراقبت مناسب می‌تواند عوارض خطرناکی ایجاد کند. این زخم‌ها به دلیل فشار مداوم بر پوست و بافت‌های زیرین به وجود می‌آیند و بهبود آن‌ها دشوار است. تشخیص زودهنگام و مراقبت صحیح می‌تواند از پیشرفت زخم جلوگیری کرده و روند درمان را تسهیل کند. استفاده از روش‌های مناسب پیشگیری و درمان، نقش مهمی در کاهش عوارض این زخم‌ها دارد.
منظور از زخم بستر درجه 3 چیست؟
زخم بستر مرحله سوم (Stage 3 Pressure Ulcer) به زخمی اطلاق می‌شود که در آن، تمام لایه‌های پوست از بین رفته و بافت چربی زیر پوست نمایان می‌شود، اما عضلات، تاندون‌ها یا استخوان‌ها در معرض دید قرار ندارند. این زخم‌ها ممکن است دارای بافت مرده باشند و می‌توانند با تونل‌زنی یا زیرکندگی همراه شوند. عمق زخم‌های مرحله سوم بسته به محل آن‌ها متفاوت است؛ برای مثال، در نواحی با بافت چربی بیشتر، زخم‌ها می‌توانند عمیق‌تر باشند. تشخیص و درمان به‌موقع این زخم‌ها برای جلوگیری از پیشرفت به مراحل بالاتر و عوارض جدی‌تر ضروری است.
زخم بستر درجه ۳، مرحله‌ای پیشرفته از زخم‌های فشاری است که در آن، آسیب به لایه‌های عمیق‌تر پوست و بافت زیرجلدی می‌رسد. علائم این نوع زخم عبارت‌اند از:
-
زخم عمیق و باز: تخریب کامل پوست که به بافت چربی زیرین نفوذ کرده و به‌صورت حفره‌ای عمیق نمایان می‌شود.
-
ترشحات چرکی: خروج مایعات غلیظ با بوی نامطبوع، نشان‌دهنده عفونت در ناحیه زخم.
-
بافت نکروزه (مرده): وجود بافت‌های تیره یا سیاه در داخل یا اطراف زخم، ناشی از مرگ بافتی.
-
قرمزی و التهاب اطراف زخم: پوست اطراف زخم ممکن است قرمز، متورم و ملتهب باشد.
-
بوی نامطبوع: ناشی از عفونت یا تجزیه بافت‌های مرده.
-
درد یا کاهش حس: زخم ممکن است با درد شدید همراه باشد یا به دلیل آسیب عصبی، کاهش حس در ناحیه مشاهده شود.
-
گسترش زخم به بافت‌های مجاور: احتمال توسعه زخم به بافت‌های اطراف و ایجاد تونل‌های زیرپوستی.
تشخیص و درمان به‌موقع زخم بستر درجه ۳ برای جلوگیری از پیشرفت به مراحل بالاتر و عوارض جدی‌تر ضروری است.
علل ایجاد زخم بستر درجه 3
1.قطع جریان خون به پوست: هنگامی که جریان خون به پوست قطع می‌شود، بافت سالم پوست می‌میرد و زخم باز ایجاد می‌شود. هرچه زخم بستر درمان نشود، ممکن است عمیق‌تر شود.
2. عدم درمان زخم‌های بستر درجه ۲: زخم بستر درجه ۳ معمولاً زمانی ایجاد می‌شوند که زخم‌های بستر درجه ۲ درمان نشوند و به لایه‌های عمیق‌تر پوست (چربی زیرین) برسند.
3. پوزیشن ثابت طولانی‌مدت: مقیمان خانه‌های سالمندان که مدت طولانی در یک وضعیت ثابت می‌نشینند یا دراز می‌کشند، دچار محدودیت جریان خون می‌شوند که باعث مرگ سلول‌های پوست می‌شود.
4. حرکت محدود: افرادی که حرکات محدود دارند، بیشتر در معرض خطر زخم‌های بستر قرار دارند. این افراد نمی‌توانند خود را جابجا کنند و این موضوع می‌تواند به بروز زخم‌های بستر منجر شود.
5. بیماری‌های مزمن و مشکلات سلامتی:
- آلزایمر و سایر انواع دمانسیا: این بیماری‌ها معمولاً باعث کاهش توانایی حرکت یا جابجایی می‌شوند.
- مشکلات گردش خون و خون‌رسانی: مشکلاتی مانند بیماری‌های قلبی و عروقی می‌توانند باعث کاهش جریان خون به پوست و ایجاد زخم بستر شوند.
- دیابت: دیابت می‌تواند بهبود زخم را کند کرده و احتمال بروز زخم بستر را افزایش دهد.
- سوءتغذیه: مشکلات ناشی از سوءتغذیه می‌تواند فرآیند بهبود زخم‌ها را مختل کرده و خطر ابتلا به زخم بستر را افزایش دهد.
- آسیب‌های نخاعی: آسیب‌های نخاعی که باعث محدودیت در حرکت و عدم توانایی در تغییر موقعیت بدن می‌شوند، می‌توانند خطر زخم بستر را افزایش دهند.
6. عدم درمان به موقع زخم‌های اولیه: اگر زخم‌های بستر در مراحل اولیه درمان نشوند، ممکن است به مراحل پیشرفته‌تری مانند درجه ۳ برسند.
تمام این عوامل می‌توانند به بروز زخم بستر درجه ۳ منجر شوند، که در صورت عدم درمان، می‌تواند مشکلات شدیدتری ایجاد کند.
عکس زخم بستر درجه 3
دیدن عکس زخم بستر درجه ۳ اهمیت زیادی دارد، زیرا می‌تواند درک دقیقی از شدت این زخم‌ها و عوارض احتمالی آن‌ها به فرد بدهد. با مشاهده عکس زخم بستر درجه ۳، بیماران، پرستاران و خانواده‌ها متوجه می‌شوند که این مرحله از زخم‌ها چقدر جدی است و چگونه می‌توان از رسیدن زخم‌ها به این وضعیت پیشگیری کرد. همچنین، پزشکان و کادر درمانی با بررسی عکس زخم بستر درجه ۳ می‌توانند به تشخیص صحیح و انتخاب بهترین روش درمان کمک کنند.
در نهایت، مشاهده عکس زخم بستر درجه ۳ هشداری جدی برای افرادی است که از بیماران بی‌حرکت مراقبت می‌کنند تا اقدامات پیشگیرانه را جدی بگیرند.
درمان زخم بستر درجه 3
زخم بستر درجه ۳ یک جراحت عمیق پوستی است که به لایه‌های زیرین پوست و چربی نفوذ کرده و در صورت عدم درمان مناسب، ممکن است به مرحله ۴ پیشرفت کند. درمان این نوع زخم نیازمند مراقبت ویژه، مدیریت دقیق زخم و جلوگیری از عفونت است.
مراحل درمان زخم بستر درجه 3
۱. کاهش فشار بر ناحیه زخم
- تغییر مداوم وضعیت بیمار برای جلوگیری از تشدید زخم (حداقل هر ۲ ساعت یک‌بار)
- استفاده از تشک‌های مخصوص ضد زخم بستر یا بالشتک‌های حمایتی
- قرار دادن بیمار در وضعیتی که کمترین فشار به ناحیه زخم وارد شود
۲. تمیز کردن زخم و پیشگیری از عفونت
- شست‌وشوی زخم با سرم شست‌وشو (نرمال سالین) برای حذف بافت‌های مرده و کاهش خطر عفونت
- استفاده از مواد ضدعفونی‌کننده ملایم (طبق توصیه پزشک)
- تعویض منظم پانسمان برای جلوگیری از آلودگی و رشد باکتری‌ها
۳. دبریدمان (حذف بافت مرده)
در برخی موارد، پزشک از روش‌های جراحی یا غیرجراحی مانند پانسمان‌های مخصوص، آنزیم‌های تجزیه‌کننده یا دبریدمان با فشار آب برای حذف بافت‌های مرده استفاده می‌کنداین کار به رشد بافت سالم و تسریع بهبودی کمک می‌کند.
۴. استفاده از پانسمان‌های مخصوص زخم بستر
- پانسمان‌های هیدروکلوئیدی، فومی یا آلژیناتی که رطوبت مناسب را حفظ کرده و از زخم در برابر آلودگی محافظت می‌کنند.
- برخی پانسمان‌ها حاوی نقره یا ترکیبات ضدباکتریایی برای جلوگیری از عفونت هستند.
۵. درمان دارویی و آنتی‌بیوتیک‌ها
- در صورت وجود عفونت زخم، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی یا تزریقی تجویز کند.
- استفاده از مسکن‌های مناسب برای کاهش درد و ناراحتی بیمار
۶. تغذیه مناسب برای تسریع روند بهبودی
- مصرف غذاهای سرشار از پروتئین، ویتامین C، روی (زینک) و آهن برای کمک به بازسازی بافت‌ها
- هیدراته نگه داشتن بدن با مصرف کافی آب و مایعات
۷. کنترل و پایش مداوم زخم
- بررسی روزانه زخم برای تشخیص علائم عفونت (مانند قرمزی، ترشح چرکی، بوی بد یا تب)
- مراجعه منظم به پزشک برای ارزیابی پیشرفت درمان
آیا زخم بستر درجه 3 نیاز به جراحی دارد؟
در برخی موارد، اگر زخم بهبودی نداشته باشد یا بافت‌های مرده زیادی در آن وجود داشته باشد، ممکن است جراحی برای برداشتن بافت آسیب‌دیده یا پیوند پوستی نیاز باشد.
نکته مهم: درمان زخم بستر درجه ۳ نیاز به مراقبت مداوم و تخصصی دارد. اگر زخم به‌درستی درمان نشود، ممکن است به زخم بستر درجه ۴ تبدیل شود که بسیار خطرناک‌تر است و حتی می‌تواند منجر به عفونت‌های شدید یا مرگ بیمار شود.
اگر بیمار شما دچار زخم بستر شده، حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید تا بهترین روش درمانی را دریافت کند.
تفاوت بین زخم بستر مرحله 3 و مرحله 4 چیست؟
زخم بستر یکی از مشکلات جدی در بیماران با محدودیت حرکتی است، اما همه زخم‌های بستر در یک سطح قرار ندارند. زخم بستر مرحله ۳ و ۴ دو مورد از شدیدترین انواع آن هستند که تفاوت اصلی آن‌ها در میزان تخریب بافت و خطر عفونت است.
زخم بستر مرحله 3
در این مرحله، زخم از لایه‌های سطحی پوست عبور کرده و به بافت‌های چربی زیرین رسیده است. در ظاهر، ممکن است یک حفره عمیق با لبه‌های قرمز و حتی بافت‌های مرده (اسلاف) مشاهده شود. بااین‌حال، در این مرحله هنوز عضلات، استخوان‌ها و تاندون‌ها درگیر نشده‌اند.
زخم بستر مرحله ۴
این مرحله شدیدترین نوع زخم بستر است که در آن آسیب به عمق بیشتری نفوذ می‌کند. در این وضعیت، علاوه بر لایه‌های چربی، عضلات، استخوان و حتی تاندون‌ها در معرض تخریب و عفونت قرار می‌گیرند. این زخم‌ها بسیار خطرناک هستند و در صورت عدم درمان، می‌توانند منجر به عفونت‌های سیستمیک و حتی مرگ بیمار شوند.
زخم بستر مرحله 3 چقدر طول می کشد تا بهبود یابد؟
فرآیند بهبود زخم بستر مرحله ۳ بسته به شرایط بیمار و کیفیت مراقبت‌های ارائه‌شده متفاوت است. با این حال، اگر درمان به‌درستی انجام شود، این زخم‌ها معمولاً در بازه‌ای بین چند هفته تا چند ماه ترمیم می‌شوند.
عوامل مؤثر بر سرعت بهبودی:
- سن بیمار: افراد مسن‌تر معمولاً روند بهبودی کندتری دارند، زیرا سیستم ایمنی و بازسازی سلولی آن‌ها ضعیف‌تر است.
- کیفیت مراقبت از زخم: تمیز کردن منظم، تعویض به‌موقع پانسمان و استفاده از روش‌های مناسب درمانی می‌توانند روند ترمیم را تسریع کنند.
- وضعیت سلامت کلی: بیماری‌هایی مانند دیابت، سوءتغذیه یا مشکلات گردش خون ممکن است مدت‌زمان بهبودی را طولانی‌تر کنند.
چگونه بهبودی را سرعت ببخشیم؟
برای کمک به ترمیم زخم فشاری مرحله ۳، اقدامات کلیدی مانند کاهش فشار روی زخم، استفاده از پانسمان‌های مناسب، رعایت بهداشت و تغذیه‌ی کافی باید رعایت شود. مراقبت دقیق و پیگیری مداوم، نه‌تنها روند درمان را تسریع می‌کند، بلکه از پیشرفت زخم به مرحله ۴ جلوگیری خواهد کرد.
سخن پایانی
درمان زخم بستر درجه ۳ نیازمند مراقبت دقیق، رسیدگی مداوم و استفاده از تجهیزات مناسب است. کاهش فشار بر ناحیه آسیب‌دیده از مهم‌ترین اقدامات در روند بهبودی است. برای این منظور، استفاده از بالشتک‌های ضد زخم بستر می‌تواند به توزیع بهتر فشار و جلوگیری از پیشرفت زخم کمک کند.
این بیماری در صورت عدم درمان مناسب، می‌تواند به مرحله ۴ پیشرفت کند و عوارض جدی‌تری به همراه داشته باشد. به همین دلیل، تغییر مداوم وضعیت بیمار، تمیز نگه داشتن زخم، مصرف مواد مغذی مفید و استفاده از تشک‌های ضد زخم بستر برای کاهش فشار و تسریع روند درمان بسیار ضروری است.
اگر به دنبال راهکاری مؤثر برای مراقبت از بیمار خود هستید، می‌توانید از بالشتک‌ها و تشک‌های ضد زخم بستر استفاده کنید که به طور ویژه برای جلوگیری و درمان زخم‌های فشاری طراحی شده‌اند. تهیه این محصولات از مراکز معتبر همانند آنهوما می‌تواند نقش مهمی در بهبود سلامت بیمار داشته باشد.
دیدگاهی در مورد “زخم بستر درجه ۳”
اگه از زخم ترشح داشته باشیم خطرناکه؟
سلام وقت بخیر بله درصورتی که زخم بستر ترشح داشته باشه بهتره که به پزشک مراجعه کنید.
مچکرم از توضیحات خوبتون
درمان و پانسمان زخم بستر درجه 3 توی خونه اگه بخوایم خودمون انجام بدیم چطوریه؟
با سلام خوشحالیم که این محتوا برای شا مفید بوده.
در صورتی که قصد دارید در خانه پانسمان زخم بستر خود رو عوض کنید پیشنهاد میشه مقاله https://www.anhuma.com/bedsore-dressing/ رو مطالعه کنید.